Τρίτη 6 Μαΐου 2014

ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΑΤΡΟΦΗ

 Κάποιες φορές απορούμε πως γίνεται 2 άνθρωποι με τις ίδιες διατροφικές συνήθειες να έχουν διαφορετική πορεία σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της υγείας τους! Τέτοια γεγονότα υποδηλώνουν ότι το κάθε άτομο έχει εντελώς διαφορετικές και προσωπικές θρεπτικές ανάγκες. Έτσι, ένα απόλυτα εξατομικευμένο διατροφικό πρόγραμμα σχεδιασμένο ειδικά και αποκλειστικά για τον κάθε άνθρωπο χωριστά, αποτελεί ένα νέο δεδομένο αλλά και μία .. πρόκληση στην επιστημονική κοινότητα της Διατροφής.
Μόλις πριν 10 χρόνια το 2003 (The Human Genome Project), ολοκληρώθηκε η χαρτογράφηση του γονιδιώματος του ανθρώπου και οι άνθρωποι διαφέρουμε μόνο στο 1%, αφού είμαστε όλοι ίδιοι γενετικά κατά 99%. Αυτό το 1% όμως προκαλεί πολυποίκιλες τροποποιήσεις ακόμη και στην εξέλιξη διαφόρων νοσημάτων και κλινικών καταστάσεων. Φαίνεται ότι πολλά θέματα υγείας θα εξατομικεύονται στο μέλλον, επομένως και η διατροφή.  Συγκεκριμένα, η επιστήμη της διατροφογενετικής και διατροφογονιδιωματικής, αρχίζει να ανθίζει καθώς το αντικείμενο της συγκεκριμένης επιστήμης αφορά τη δράση των θρεπτικών συστατικών στην εμφάνιση, την εξέλιξη και τη θεραπεία χρόνιων νοσημάτων σε σχέση με τα γονίδια και την έκφρασή τους.

Παραδοσιακά είναι γνωστό ότι οι διατροφικές συνήθειες συσχετίζονται με την εμφάνιση και την εξέλιξη χρόνιων νοσημάτων όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η στεφανιαία νόσος , κάποιες μορφές καρκίνου κλπ. Η αντίληψη ότι η δίαιτα επηρεάζει την υγεία υπάρχει από την αρχαιότητα. Το 400 π.Χ. ο Ιπποκράτης συμβούλευε τους γιατρούς να αφήσουν τα φάρμακά τους στην άκρη εάν μπορούν να θεραπεύσουν τους ασθενείς τους με το φαγητό. Επίσης είναι εδώ και χρόνια γνωστό ότι το κάθε άτομο μπορεί να διαφέρει στις διατροφικές του απαιτήσεις ως προς κάποιο θρεπτικό συστατικό. Σε αντίθεση με την επιστήμη της φαρμακολογίας όπου "ένα φάρμακο με ένα στόχο", η διατροφή αποτελείται από μία ποικιλία θρεπτικών και χημικών μορίων και επηρεάζει πολλαπλούς στόχους ταυτόχρονα.
Υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ της διατροφογενωμικής και της διατροφογενετικής. Η διατροφογενωμική ορίζεται ως η ταυτοποίηση αυτών των γονιδίων που ανταποκρίνονται σε αλλαγές της δίαιτας και  των γονιδίων στα οποία μικρές αλλαγές, που ονομάζονται πολυμορφισμοί, μπορούν να έχουν σημαντικές θρεπτικές συνέπειες. Η διατροφενετική ορίζεται ως η μελέτη αυτών των ατομικών γενετικών παραλλαγών ή πολυμορφισμών, η αλληλεπίδρασή τους με διατροφικούς παράγοντες, και η σχέση τους με την υγεία και την ασθένεια. Σύμφωνα λοιπόν με την διατροφογενωμική η  δίαιτα μπορεί να είναι σοβαρός παράγοντας κινδύνου για μία πληθώρα ασθενειών για ορισμένα άτομα υπό ορισμένες συνθήκες. Κάποιες ουσίες στη διατροφή μπορούν να επιδράσουν στο ανθρώπινο γονιδίωμα, είτε άμεσα είτε έμμεσα, τροποποιώντας τη γενετική δομή ή έκφραση. Το γενετικό προφίλ ή γενότυπος μπορεί να επηρεάσει την ισορροπία ανάμεσα στην υγεία και την ασθένεια. Τα γονίδια που ρυθμίζονται από διατροφικούς παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την έναρξη, τη συχνότητα, την εξέλιξη, και  τη σοβαρότητα των χρόνιων παθήσεων.
Η διατροφογενωμική όμως κάποιες φορές έρχεται σε έντονη αντίθεση με την παραδοσιακή πυραμίδα τροφίμων και τις συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις για τον γενικό πληθυσμό. Η γενετική ποικιλία μεταξύ των ατόμων μπορεί να οδηγήσει σε πολύ διαφορετικές ανταποκρίσεις ύστερα από εφαρμογή γενικών διαιτών και κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων. Η διατροφογενωμική μπορεί να εφαρμοστεί σε πληθυσμούς, υπο-πληθυσμούς, και εθνοτικές ομάδες που μοιράζονται γενετικές ομοιότητες, καθώς και σε μεμονομένα άτομα.
Καθώς όλο και περισσότερες συσχετίσεις γονιδίων και διατροφής ανακαλύπτονται, η γενετική χαρτογράφηση και οι ανάλογες διατροφικές οδηγίες αναμένεται να αποτελούν κοινό επιστημονικό πεδίο. Για το λόγο αυτό μεγάλες εταιρείες τροφίμων επενδύουν μεγάλα χρηματικά ποσά στη διατροφογενωμική και την ανάπτυξη νέων προϊόντων για να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της εξατομικευμένης διατροφής.